اصلاح مزاج
خون در جریان در رگ های بدن، از هضم غذا ناشی می شود. در واقع مواد غذایی در معده تحت تأثیر نوعی تغییرات قرار می گیرد و به خون مبدل می شود. در داخل خون، مزاج وجود دارد که دارای مواد یا خلط گرمی، خشکی، تری و سردی می باشد.
از خلط گرم با عنوان آتش، مزاج تر با عنوان آب، مزاج سرد با عنوان خاک و از مزاج خشک با عنوان باد یاد می شود.
انواع اصلاح مزاج
معتدل حقیقی:
معتدل حقیقی امری انتزاعی و تخیلی است زیرا حاکی از تقسیم مساوی اخلاط در بدن دارد که این امر تا حدودی غیر ممکن است.
معتدل فرضی:
بهترین مزاج بدنی برای هر انسانی، معتدل فرضی است. زمانی مزاج یک انسان به حد اعتدال می رسد که میزان عناصر متضاد در بدن او به میزان مناسب ترکیب شوند.
اصلاح مزاج های مختلف
تعادل و اصلاح سوءمزاج دموی
از جمله مهم‌ترین اهداف اصلاح وضعیت غلبه دم یا همان مزاج گرم و مرطوب؛ کنترل دمای داخلی، کاهش فشار ناشی از حرارت بر روی اعضای رییسه و قوای هاضمه، کنترل بخارات و ریاح متصاعد و محبوس بدن، است.
نکات مهم جهت اصلاح سوء مزاج دموی و رسیدن به تعادل مزاج:
- پرهیز از مصرف آجیل.
- نوشیدن آب به آرامی.
- پرهیز از عصبانیت و جر و بحث
- تحرک و ورزش کافی
- حمام رفتن را طولانی نکنید و با آب هم‌دمای بدن یا خنک‌تر دوش بگیرید.
- عدم مصرف آب یا هر نوشیدنی با غذا
- غذای چرب و سنگین میل نکنید.
- از شیرینی و لبنیات چرب دوری کرده و غذای پرکالری میل نکنید.
- استفاده کافی از میوه‌جات، سالاد و غذاهای بخارپز
- پیشگیری از یبوست و خودداری از پرخوری را مورد توجه قرار دهید.
- مصرف نمک و ادویه و آجیل را به حداقل برسانید و در این دوره از مجادله و جروبحث، شب زنده‌داری (بی‌دلیل و بیش از حد طولانی) و بی‌تحرکی خودداری نمایید.
- مصرف غذاهای با طبع گرم و مرطوب را به طور کلی محدود کرده و کاهش مصرف غذاهای دیر هضم را مد نظر داشته باشید.
تعادل و اصلاح سوءمزاج صفراوی
به جهت اصلاح مزاح صفراوی مواردی پیشنهاد می‌شود. کنترل دمای کبد و کاهش خشکی سراسری از طریق کمک به دفع اخلاط اضافی صفراوی (گرم و خشک) و در نتیجه ایجاد تعادل در رنگ رخسار، کاهش استرس هیجانی و پرخاشگری، تپش قلب، اگزما و کهیر پوستی از اهداف این برنامه است.
نکات مهم جهت اصلاح سوء مزاج صفراوی و رسیدن به تعادل مزاج:
- در این دوره از مصرف غذاهای با طبع گرم و خشک خودداری کنید.
- از مصرف غذاهای پرکالری، چرب و سنگین و سرخ کردنی، ادویه و نمک و آجیل خودداری کنید.
- مصرف کافی آب و مایعات و مصرف غذاهای آبدار از اولویت های درمان شما است.
- از مصرف غذاهای آلرژی زا خودداری کرده و مصرف سیگار و مشروبات الکلی را کنار بگذارید و از عصبانیت پرهیز کنید.
- از مصرف زرشک، عناب، آلو، برگه، قیسی و همچنین چای لیمو عمانی به منظور کاهش دمای داخلی در طول روز بهره ببرید.
تعادل و اصلاح سوءمزاج سوداوی
کاهش نگرانی و استرس، کمک به ایجاد خواب منظم و با کیفیت و کاهش دردهای متناوب با منشاء نامشخص، کنترل وسواس و در نتیجه ایجاد نشاط و افزایش میل به زندگی از اهداف اصلاح غلبه سودا (مزاج سرد و خشک) است.
توجه به مصرف آب کافی و خودداری از مصرف مواد غذایی با طبع سرد و خشک اولویت درمانی شما است.
نکات مهم جهت اصلاح مزاج سوداوی و رسیدن به تعادل مزاج:
- از مصرف پنیر، خشکبار، نوشابه های گازدار، بادمجان، قهوه، شکلات، فست فود، آب سرد، خوراکی‌های ترش و همچنین دخانیات و مشروبات الکلی اکیدا خودداری نمایید.
- ورزش روزانه در محیط شاد ورزشی راهگشا است.
- از تنهایی، خودخوری، گوش فرا دادن به درد و دل دیگران و همنشینی و معاشرت با افراد بدبین و بدگمان خودداری کنید.
- از عطرهای گرم طبیعی بهره ببرید و با افراد مثبت‌اندیش وقت بگذرانید.
تعادل و اصلاح سوء مزاج مزاج بلغمی
افزایش سردی و رطوبت و در نتیجه رخوت و بی‌حالی، خواب زیاد و سستی نشانه غلبه بلغم است. برای اصلاح غلبه بلغم یا همان اصلاح مزاج بلغمی باید صبر و سعی بسیار داشته باشید. خودداری از مصرف مواد با طبع سرد و مرطوب (خصوصا شب‌ها) اولویت درمانی شما است. چرا که خود این مواد غذایی مولد بلغم هستند و نمی‌گذارند که تغییر مزاج بلغمی طبق انتظار و نیاز شما اتفاق بیفتد.
نکات مهم جهت اصلاح سوءمزاج بلغمی و رسیدن به تعادل مزاج:
- آب کافی و ولرم بنوشید همراه با کمی عسل یا سکنجبین یا گلاب (به هیچ وجه نباید همراه غذا آب خورد.)
- به خوبی ورزش کنید و پیاده‌روی روزانه داشته باشید.
- از روغن مالی بدن با روغن‌های گرم بهره ببرید.
- شب‌ها به حمام نروید و سحرخیز باشید.
- پرخوری نکنید و مصرف نمک را به حداقل برسانید.
- در طول اصلاح غلبه بلغم مصرف لبنیات، مرغ، ماهی و برنج را به حداقل رسانده (ترجیحاً قطع کنید) و ریزه‌خواری نکنید.
